ประวัติความเป็นมา

       โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน หรือ โรงเรียนสาธิต มศว ปทุมวัน เป็นโรงเรียนสาธิตแห่งแรกตามหลักวิชาการศึกษาแผนใหม่แบบพิพัฒนาการ (Progressive Education) และเป็นโรงเรียนแรกในระบบสหศึกษาระดับมัธยมศึกษา เพื่อการเรียนรู้ด้านสังคมและเพศศึกษาในกรอบจารีตประเพณีไทยที่เน้นจริยธรรม จึงนับเป็นนวัตกรรมการศึกษาแห่งยุค ที่ ฯพณฯ ศาสตราจารย์หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ผู้ซึ่งองค์การศึกษาวิทยาศาสตร์แห่งสหประชาชาติ (UNSCO) ประกาศยกย่องเป็นบุคคลสำคัญของโลก ในฐานะ “นักการศึกษาดีเด่นของโลกด้านการศึกษา วัฒนธรรม วรรณกรรม และการสื่อสาร” ได้จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ ๒๖ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๙๖ ขณะที่การศึกษาแผนใหม่นี้กำลังเฟื่องฟูในต่างประเทศ  ทั้งนี้โดยมีนโยบายที่จะให้เป็นสถานศึกษาที่ปลูกปั้นนักเรียนรุ่นใหม่ แบบใหม่ และสร้างครูผู้ซึ่งจะไปสร้างความรุ่งเรืองต่อ ๆ ไป   ทั้งโรงเรียนและอาจารย์จึงได้รับการคัดเลือกจากสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)   ให้เข้าร่วมโครงการทดลองหลักสูตรและการสอนวิชาคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และคอมพิวเตอร์ ในเวลาต่อมา